Zrezygnuj z szamponu czyli zadanie #19

Wiem, że już tytuł tego artykułu sprawi, że wielu czytelników oburzy się i popuka w czoło. „Zrezygnuj z szamponu” brzmi jak „zrezygnuj z mycia głowy” albo „nie myj włosów”. 

Jednak zapewniam Was, że choć zrezygnowałam z szamponu już półtora roku temu, nie zrezygnowałam z mycia włosów.

Na początek winna jestem Wam wyjaśnienie. Dlaczego proponuję rezygnację z szamponów? Dlaczego w Roku Bez Marnotrawstwa? 

Ano dlatego, że szampony to plastikowe butelki, a plastiku unikamy. Po drugie dlatego, że szampony to przerost formy nad treścią, a to dlatego, że oprócz składników myjących i pielęgnujących, mają dodatkowo różne składniki wpływające na jego konsystencję, pienienie się czy trwałość. Pierwsze szampony były po prostu rozpuszczonymi w wodzie mydłami, zaś z czasem zaczęto je „ulepszać”. Z czego składają się współczesne szampony, możecie przeczytać na stronie biotechnologia.pl.

Wszystkie te dodatkowe, „ulepszające” szampon składniki, to dodatkowe obciążenie dla środowiska. Często nieobojętne także dla naszego zdrowia. Oto co podaje Wikipedia pod hasłem „szampon”:

W wielu szamponach zastępuje się tradycyjne mydła potasowe i amonowe solami amonowymi i sodowymimonoestrówsiarczanowych wyższych alkoholi alifatycznych (np. laurylosiarczan sodu lub amonu), które jednocześnie pełnią rolę detergentu, składnika mieszaniny buforującej i środka antystatycznego. Ich użycie jest jednak sprawą kontrowersyjną, ze względu na ich działanie w środowisku i pewną, choć nie do końca potwierdzoną, toksyczność. W wielu szamponach występują one w stężeniach dochodzących do 30% masy całego szamponu. Szczególnie duże ich stężenie zawarte jest szamponach dla małych dzieci, nie podrażniających oczu, które nie zawierają dzięki temu w ogóle zwykłych mydeł, soli i buforów.

Wyzwanie Rok Bez Marnotrawstwa jest, nazwijmy to, kursem życia w stylu zero waste. Celem jest zmniejszenie ilości generowanych śmieci.

Jednak jakoś się tak dzieje, że gdy stajemy się bardziej „zero waste” i unikamy generowania śmieci, stajemy się również bardziej ekologiczni i bardziej minimalistyczni. Ekologiczni w takim sensie, że zaczynamy zastępować przemysłowe gotowce produktami robionymi w domu, z naturalnych składników. Minimalistyczni w takim sensie, że te produkty robione w domu siłą rzeczy są złożone z niewielu prostych i łatwo dostępnych składników.

Dlatego zachęcam Cię dzisiaj:

Zrezygnuj z szamponu.

No dobrze, ale co w zamian? Czym myć włosy? Możliwości jest wiele. 

1. Mydło w kostce plus płukanka octowa.
2. Żółtka jaj z dodatkiem oleju (ewentualnie mąki ziemniaczanej).
3. Soda oczyszczona plus płukanka octowa.
4. Szampony ziołowe własnej roboty.
5. Inne możliwości.

Osobiście, ponieważ oprócz tego, że mam trochę fioła na punkcie zero waste, mam również fioła na punkcie upraszczania sobie życia.

Lubię też trzymać się sprawdzonych sposobów. W lipcu 2015 roku, kiedy zdecydowałam się na rezygnację z szamponów, zaczęłam myć głowę mydłem marsylskim i ponieważ jestem zadowolona z efektów – jestem wierna mydłu do dziś.

Dlatego opiszę Wam swoje własne doświadczenia ze stosowania opcji numer 1.

Pisałam już o tym w zadaniu #3 – Zamień mydło w płynie na mydło w kostce. 

Ponieważ przy okazji dyskusji na innych blogach zauważyłam, że mycie włosów mydłem i innymi alternatywnymi dla szamponów sposobami wzbudzają wiele kontrowersji, opiszę Wam jak to wyglądało u mnie.

Na początek podkreślę jedną ważną rzecz. Włosy muszą się od szamponów ODZWYCZAIĆ. 

Nie znam się na kosmetologii i nie podejmuję się uzasadniania tego naukowo, jednak faktem jest, że kiedy myłam głowę szamponami, na drugi dzień po umyciu włosy były już przetłuszczone. Teraz, kiedy przestawiłam się na mycie mydłem – dwa dni bez mycia to nie problem. Czasem nawet wytrzymują trzy, jeśli szczotkuję je szczotką z nturalnego włosia.

Moje włosy nie są zbyt piękne – lubią się puszyć i układać po swojemu. W dodatku mam sporo siwych, których nie farbuję i nie zamierzam farbować. Nie jestem też fanką modelowania fryzury. Ale moje włosy, mimo rezygnacji z szamponu, są miękkie i miłe w dotyku. 

https://www.instagram.com/p/BNClTPHAO7J/?igshid=crjch4bbfz8l

No dobrze, powiecie – szału nie ma. Kto mnie zna osobiście, też nie powie, że mam świetne włosy. Bo… patrz wyżej. Po prostu nie mam i nie muszę mieć świetnych włosów. Nie jestem celebrytką (jeszcze). Ale nie chodzi o to, żeby był szał, tylko żeby mieć czyste i zadbane włosy. O tym tutaj piszę. Jeśli chcecie mieć „szał”, popróbujcie olejowania włosów przed umyciem.

Ale do rzeczy. Kiedy chciałam zrezygnować z szamponów, zaczęłam szukać informacji o mydłach do włosów. Że czarne, że marsylskie, że z Aleppo, że specjalne. W końcu kupiłam pierońsko drogie mydło z Aleppo i zaczęłam odwyk od szamponu.

Mycie wyglądało zawsze tak:

1. Namydlanie włosów mydłem, spłukiwanie.
2. Polewanie/płukanie włosów roztworem octu (ok. 1 łyżka octu na 1 litr wody). Ocet stosowałam zamiennie z cytryną (wtedy po prostu wyciskałam sok z kawałka cytryny bezpośrednio na głowę.).
3. Włosy po occie MOŻNA dodatkowo spłukać wodą (ja to robię tylko wtedy, kiedy roztwór wyjdzie mi za mocny). Po wtarciu cytryny TRZEBA spłukać. Czuć wtedy jak włosy robią się śliskie (po samym mydle są szorstkie).

Przez pierwszy miesiąc była tragedia. Włosy wciąż wyglądały na nieumyte, przynajmniej takie miałam wrażenie. Ale zawzięłam się. Po miesiącu zauważyłam, że włosy zrobiły się bardziej miękkie i lekkie i wolniej się przetłuszczają. Potem zaczęłam zmieniać mydła. A to marsylskie, a to zwykłe szare, a to jeszcze inne. I okazało się, że nie odczuwam wielkiej różnicy. W końcu zrezygnowałam z mydła z Aleppo na rzecz mydeł polskich firm: Barwa czy Luksja.

Moja konkluzja jest taka.

Mydła w kostce nie różnią się tak bardzo składem, istotne jest to, że mają odczyn zasadowy. Dlatego ważne jest zakwaszenie włosów i skóry głowy po umyciu mydłem. Polecam ocet zwykły, owocowy, albo po prostu cytrynkę wyciśniętą wprost na głowę (przy okazji wspaniale jest wymasować sokiem z cytryny całe ciało – spróbujcie!).

O czym jeszcze trzeba pamiętać decydując się na odwyk szamponowy? Żeby podczas wizyty u fryzjera nie dać sobie umyć głowy szamponem. Ja po każdej takiej wizycie znów przez kilka myć mydłem miałam brzydkie włosy.

O! Właśnie przypomniałam sobie, z jakim problemem borykałam się, kiedy używałam szamponów (to było tak dawno, że zapomniałam). Otóż sam szampon nie wystarczał. Włosy wymagały odżywki – w przeciwnym razie były przesuszone.

Zobaczcie – z jednej strony – szampon włosy wysusza więc potrzebują one odżywki lub tzw. dwa w jednym. Z drugiej strony – ich natłuszczenie (? nasilikonowanie?) przez tenże szampon czy odżywkę sprawia, że już nazajutrz po umyciu potrzebują kolejnej porcji i szamponu, i odżywki. 

Cóż. Dla producentów szamponów i odżywek to pewnie dobrze. Dla naszych głów, włosów, portfeli, a także dla środowiska naturalnego – źle.

Napisałam Wam na początku, że sposobów mycia włosów bez szamponu jest wiele. Ponieważ nie mam z nimi doświadczenia, podsuwam Wam linki do artykułów:

O myciu żółtkami – laxnax czyli fantastyczny blog TYLKO o sposobach na mycie włosów bez szamponu!

O myciu sodą oczyszczoną – blog Krok do zdrowia czyli jak zrobić szampon domowej roboty.

O myciu szmponami ziołowymi – blog Zielony Zagonek o szamponach

O powyższych i innych sposobach na mycie włosów poczytacie też tutaj:

Blog „Treborok” – Czym zastąpić szampon. Ludowe przepisy.

Blog „Ograniczam się” – Mycie włosów bez szamponu. Domowe sposoby.

Zachęcam Was do zdecydowania się na któryś z proponowanych przeze mnie sposobów mycia włosów i testowania go przez przynajmniej miesiąc. Wtedy dopiero można ocenić efekty.

Jak napisałam wyżej, włosy potrzebują czasu, żeby odzwyczaić się od szamponu.

Ciekawa jestem, jak Wam pójdzie? Może podzielicie się swoimi wrażeniami w komentarzach, a może na grupie facebookowej Wyzwanie Zero Waste Rok Bez Marnotrawstwa?

Zapraszam Was też do udostępniania moich artykułów w mediach społecznościowych. Jeśli uważacie, że to co piszę jest ważne i pożyteczne – odwdzięczcie się za moją pracę i udostępniajcie! Dziękuję!

Dziękuję Wam też za to, że jesteście! Powodzenia w eksperymentach bezszamponowych!

(Dopisek z marca 2020 roku: Och, jak dużo się zmieniło! Zdążyłam już wypróbować dwa szampony w kostce i wrócić do zwykłych szamponów. Ostatnio znów używam szamponu w kostce. Jest fajnie, ale włosy się szybciej przetłuszczają niż po mydle z Aleppo. Wróciłam też do używania odżywki, bo mam teraz dłuższe i coraz bardziej siwe włosy i naprawdę robiło mi się już siano. Kupuję wegańską odżywkę Fructis Garnier. Jestem z niej bardzo zadowolona. Jest wydajna, w dużym opakowaniu z tworzywa PP, czyli dobrego do recyklingu. I pięknie pachnie. Tak czy siak, bynajmniej nie neguję sposobów na mycie włosów przedstawionych w tym artykule! Warto je wypróbować i być może polubić. Ja na tym etapie, w jakim teraz jestem, trochę się zmęczyłam byciem „zero waste”, ale jak odpocznę… To kto wie? Może wrócę do żółtek albo mydła?)